Organik Tarim (Ekolojik – 2)

Gecen hafta okudugum bir kitaptan bahsedip, kitabin  organik tarim alt basligini ozetlemeye calismistim biraz. O konuyla ilgili, yine kitaptan, biraz daha bilgi aktarmak istedim size.

Organik yiyecekler daha mi sagliklidir?

4 yillik bir arastirmanin 2007 yilinda yayinlanan sonuclarina gore organik urunler endustriyel olarak uretilenlere oranla %40 daha fazla antioksidan* iceriyormus. Bunun yanisira  organik urunlerde demir ve cinko gibi mineraller de yuksek seviyelerde bulunmaktaymis.

Ancak kitaba gore organik urunleri destekleyici sonuclara varilan arastirmalarla bunun aksine sonuclara ulasan ( yani aslinda organik ve organik olamayanlar arasinda cok az yada  hic fark olmadigini gosteren) arastirmalarin oranlari birbirine esit. Organik gidanin daha saglikli oldugunu gosteren kesin ve net bir sonuc yok henuz.

Organik urunler icin kabul edilen en genel ozellik icerdikleri pestisit kalintisi miktarinin diger organik olmayan urunlere oranla daha az olmasi. Resmi kurumlarin verdigi  tavsiyelere gore organik olmayan urunlerin uzerindeki ya da icindeki pestisit miktari insanda zarara yol acmayacak derecede az. Ote yandan organik urunleri destekleyenlerin cikis noktasi ise bu kimyasallarin etkilerinin herbirinin ayri ayri  test edildigi ve  farkli yiyeceklerden gelen kimyasalllarin vucudumuzda birarada sindirildigi zaman ne cesit bir etkiye yol actiklari konusunda elimizde bir bilgi olamamasi.

Burada bir parantez acip,   tuketici acisindan organik gida tercihini hangi sebeplerin belirledigini gosteren arastirma sonuclarini veriyor kitap. Arastirmaya gore (The Hartman Group, 2006), organik gida tuketicilerinin saydiklari sebepler:

%66  saglikli ve besleyici gidalar almak istemeleri,

%38 organik gidalar daha lezzetli olduklari icin,

%30 gida guvenligi ve

%26 cevresel etkileri acisindan

Aslinda ekolojik acidan ele alindiginda organik gida uretimi ve tuketiminin daha faydali  oldugu yapilan arastirmalarla desteklenmis olsa da, tuketicinin cevre konusuna gosterdigi hassasiyetin kendi sagliklari icin gosterdikelrine oranla oldukca az  oldugu ve bu konuda hala epey mesafe katedilmesi gerektigi goruluyor.

Bir de organikler saglikli midir sorusuyla iliskili olarak kitaptan  baska bir arastirma sonucunu kisaca veriyorum  (Danish Institute of Agricultural Nutrition):

Organik sut:

%50 daha fazla E vitamini

%64 daha fazla Omega 3 ve

%75 daha fazla beta-karoten*

iceriyormus.

*Antioksidan: Kanser ve kalp hastaliklarina karsi koruyucu madde.

*Beta Karoten: A vitamininin oncul maddesi. Yiyeceklerle alinip,  vucutta depolanir ve gerektiginde A vitaminine donusturulur. Meyve ve sebzelerde (brokoli, ispanak, havuc, marul, kavun vb. ) bol bulunur.

Konu ilginizi cekerse turkce kaynak olarak buralara da bir bakabilirsiniz:

http://tr.wikipedia.org/wiki/Organik_tarım

http://www.organikpazar.com/

Kaynak:

Joanna Yarrrow (2009). Eco-Logical; Join the debate! – all the facts and figures, pros and cons you need to make up your mind . DBP, London.

Foto 1 ve Foto 2:  http://www.freedigitalphotos.net/

Ekolojik

Utulenmesi gereken bir gomlek yigini beni bekliyor. Ben de onlarin kendi kendilerine utulenmelerini. Tabi bu bekleyisin ne onlara ne de bana bir faydasi var. Bizimki kaburga kemiklerini kirdigindan ‘cogu senin gomleklerin, bu hafta temizligi ben yapayim sen de utuyu yap’ diyerek hayattta en sevmedigim ev isini de satamiyorum bu sefer. Onlar eninde sonunda benim onume gelecekler utulenmek icin. Off off.

Neyse benim asil yazmak istedigim konu (tabi utu isini belirsiz bir tarihe ertelemek icin bir bahane olarak) bu aralar okudugum bir kitabi* ve icerigini sizinle paylasmak. Aslinda kitap daha cok gelismis ulkeler (Turkiye’ye gore yani) ve yasam standartlari baz alinarak hazirlanmis ama arada faydasi olabilcegini dusundugum bilgiler de iceriyor. Yazarinin bu konuda baska kitaplari da var ve surdurulebilir kalkinma konusunda ciddi calismalari olan bir uzman. Kitap tarafsiz bir bakis acisiyla gunumuzun en temel cevre sorunlarini bilimsel verilere dayanarak ama basit bir dille anlatiyor. Amaci insanlarin cevresel sorunlara daha genis bir perspektiften bakmalarini saglayarak, isterlerse cevreye daha az zarar veren bir yasam bicimi benimsemek icin neler yapmalari gerektigini anlatmak. Kuresel isinma, enerji kaynaklari, sehir yasami,yeme-icme ve alisveris kitapta bulunan ana konu basliklari. Bunlardan ilginizi cekebilecegini dusundugumyeme-icme ve alisveris aliskanliklarimizla ilgili olan bolumden bir takim bilgiler vermek istiyorum size. Tabi daha cok Turkiye’ye uyarlanabilecek kisimlarini. Eger surdurulebilir kalkinma konusu ilginizi cekerse diger basliklardan da bilgiler verebilirim ileride.

Konunun ilk alt basligi ‘Organik tarim’: Dunyada organik tarimin her yil %20 oraninda bir buyume hizi gosterdigini bunun nedeninin de 1990’li yillarin basindan beri tuketicilerin daha da hassaslasmalari  ve pestisit, gubre ve antibiyotikler iceren gidalara baska alternatif arayisina girmeleri oldugunu soyluyor kitap.

Once organik tarimin neden gerekli oldugunu siralamis:

• Organik tarim biyolojik cesitlilik ve saglikli toprak saglar ve boylece dogaya karsi degil onunla birlikte hareket eder
• Organik olarak uretilen gidalar pestisid* artiklarindan buyuk olcude arinmistir ve endustriyel tarimdan uretilenlere oranla daha besleyici (olabilirler)
• Endustriyel tarim surdurulebilir degildir. Surekli pestisit ve gubre kullanimi topragin zayiflamasina ve hatta collesmeye bile yol acabilir
• Organik tarim/hayvancilik, ciftlik hayvanlari ve tarimla ugrasan insanlarin  icin de daha saglikli yasam kosullari saglar

Peki biyolojik cesitlilik neden onemlidir?

Daha cok bitki ve hayvan turu barindiran ekosistemler cesitli hastaliklara, parazitlere, kurakliga ve erozyon tehlikesine karsi daha dayanikli olma egilimi gosterirler. Daha dengeli ya da istikrarlidirlar.

Organi tarim asagidakileri yaparak biyolojik cesitliligi korumaya calisir:

• Kompost (dogal gubre) kullanarak, saglikli ve verimli toprakta bulunmasi gereken cesitli solucan ve bazi mikro-organizmalari besler
• Tarla yakininda bulunan farkli habitatlari (caliliklar, farkli bitki turleri vb.) koruyarak, urune zarar verecek canlililari avlayan baska canlilarin o alana cekilmesini saglar (yani pestisid kullanimini onmeli olcude azaltir)
• Cok cesitli tarim urunleri yetistirir (ornegin tek bir elma turu yerine, yetisme kosullarini gozonune alarak farkli elma turleri yetistirir)

Simdi olaya bir de diger acidan bakalim:

• Organik urunlerin veriminde bir takim yenilikler/gelismeler saglayamazsak, mevcut kuresel gida tuketimini tamamen organik olarak karsilama konusunda sorunlar yasamak mumkun (yani henuz organik tarimdan elde edilen verim yeterli degil)
• Buyuk sirketlerin de organik tarim/hayvancilik isine el atmalariyla birlikte, organik standartlar ve ideallerde olumsuz yonde bir takim degisimler soz konusu olabilir
• Buyuk marketlerde organik gida icin artan talep tamamen yerli ureticiden karsilanamayabilir. Bu da ithalat oraninin artmasi (yani nakliye yuzunden daha fazla karbon emisyonu) demektir.
• Bir de ilginc olan, yapilan arastirmalara gore organik gidanin organik olmayandan daha yararli oldugu henuz kesin olarak ispatlanmis degil(mis).

DEVAM EDECEK…